Победа на дофат за Израел на повеќе фронтови

од Давид Парсонс ICEJ потпретседател

По петнаесет месеци интензивни борби, Израел излегува како победник во неколку клучни арени во оваа мултифронтална војна предизвикана од терористичката инвазија на Хамас, од Газа на 7 октомври 2023 година. Битки се победени на повеќе фронтови, а останатите закани засега остануваат главно недопрени од долгата рака на ИДФ (Израелската Армија). Влегувајќи во новата година, еве го регионалниот преглед кој започнува долж границата со Газа каде што започна се.

ФРОНТОТ ВО ​​ГАЗА

Израелските сили претрпеа силен удар од првичниот шок при масовната инфилтрација на Хамас во тој мрачен Шабат на Симхат Тора, кој остави 1.200 мртви Израелци и 251 заробени во Газа. Но, ИДФ брзо се опорави и три недели подоцна започна повеќестрана копнена операција во северниот дел на Газа која полека ги опколи и искоренуваше баталјоните на Хамас и Исламскиот џихад во областа на градот Газа. Во текот на следните месеци, пешадијата на ИДФ и оклопните единици, исто така, навлегоа во централна и јужна Газа, вклучувајќи ги и клучните градови Кан Јунис и Рафах, и покрај меѓународните приговори. Раководството и воената структура на Хамас оттогаш беа десеткувани, оставајќи го способен само за мали герилски напади. Малку останува од неговите тунели за терор и ракетни фабрики. Хамасовата најголема предност е тоа што сè уште држи околу 100 израелски заложници, можеби половина од нив веќе мртви.

Како што навлегуваме во 2025 година, настаните во Газа и на други места го принудија Хамас да почне да размислува за компромиси во посредувачките разговори за договорот за ослободување заложници, давајќи обновена надеж дека преостанатите Израелци киднапирани со оружје пред повеќе од 450 дена конечно ќе се вратат дома. Хамас е сериозно ослабен до тој степен што стравува дека ќе ја изгуби контролата над Газа, додека разурнатиот Хезболах мораше да се откаже од борбите на северот. Покрај тоа, новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп ја презема функцијата во Вашингтон и најверојатно ќе води многу поостра политика против Хамас, особено затоа што тие сè уште држат седум Американци како заложници.

Изолиран и скршен, Хамас неодамна се откажа од основните барања за целосен крај на војната и целосно повлекување на ИДФ од Газа пред да бидат ослободени заложниците. Главните спорни точки сега се поврзани со тоа што ќе бидат ослободени палестинските затвореници, вклучително и терористите осудени за убиство на повеќе Израелци, кои ќе владеат со Газа понатаму. Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху продолжува да отфрла каква било повоена улога на палестинската управа во Газа и инсистира на тоа дека Израел ќе има крајна безбедносна контрола врз целиот Појас Газа во догледна иднина.

СЕВЕРНИОТ ФРОНТ

Терористичката милиција Хезболах во Либан брзо се приклучи на кавгата на 8 октомври 2023 година, надевајќи се дека ќе ги повлече израелските војници и огнената моќ подалеку од Газа како средство за поддршка на својата другарска милиција Хамас поддржана од Иран. Со месеци потоа, Хезболах и ИДФ беа во секојдневен артилериски дуел, кој во голема мера беше ограничен на 7 до 10 километри од двете страни на либанската граница. Израелските лидери се плашеа од терористички инфилтрации на елитните сили Радван на Хезболах, слично на она што го направија командосите Нукба на Хамас на 7 октомври, и затоа евакуираа 65.000 израелски цивили од непосредната погранична област. Но, се покажа дека Хамас го изненадил и Хезболах, па тие потоа водеа војна против Израел само околу границата.

 Ракетен напад на игралиште на Друзи на Голан предизвика пад на Хезболах. (Фото: Flash90)

Сè додека Израел не презеде иницијатива да се спротивстави на заканата на Хезболах, по ракетниот напад врз селото на Друзите на Голанската Висорамнина, во кое загинаа десетина деца на игралиште. Како одговор, Израел почна да ги отстранува еден по друг висок лидер на Хезболах, сè до самиот главен шеик, дрскиот Хасан Насралах. Во исто време, израелското разузнавање активираше долго планирана тајна операција за разнесување на наместени пејџери и воки-токи во рацете на неколку илјади припадници на Хезболах од повисоко ниво, уништувајќи ги нивните редови.

Излегува дека израелските лидери цело време го сметале Хезболах за многу посериозна закана од Хамас и ги концентрирале своите разузнавачки ресурси и воена обука на поразување на либанската шиитска милиција. Ова му овозможи на ИДФ брзо да работи на Хезболах, обезглавувајќи го неговото раководство и уништувајќи до 80% од нејзиниот ракетен арсенал за неколку недели. Кога Хезболах беше толку ослабен што ја загуби контролата врз власта над Либан, Иран ја поддржа неговата одлука да се откаже.

Така, постигнат е прекин на огнот во северен Израел, иако ИДФ сè уште оперира во јужен Либан за да пронајде и уништи повеќе оружје и пунктови на Хезболах. Шиитската милиција е доволно ослабната за да може да биде разоружана од ривалските христијански и сунитски арапски сили во либанската армија, кои сè уште се вознемирени од Хезболах затоа што се приклучи во борбата за задржување на сирискиот диктатор Башар ал-Асад на власт, а потоа еднострано го вовлече Либан во уште една војна со Израел.

СИРИСКИОТ ФРОНТ

Во меѓувреме, имаше драматични случувања во соседна Сирија во последните неколку недели кои во голема мера влијаеја на заканите за Израел на неколку фронтови. Бруталната династија на Асад, која владееше од Дамаск повеќе од 50 години, одеднаш беше соборена од сунитските бунтовнички сили кои беа обучени и повторно вооружени од Турција по нивниот пораз во горчливата, но сè уште тлеечка граѓанска војна. Изненадувачки, овие бунтовнички единици го симнаа режимот на Асад од власт за само 12 дена. Ова донесе неколку позитивни промени за Израел, како што е прекинот на Хезболах од какво било дотур на оружје од Иран преку вообичаената копнена рута низ Сирија. Сепак, некои од овие победнички сунитски бунтовнички сили се поврзани со ИСИС и Ал Каеда, и тие можеби ќе бараат начини да го нападнат Израел во иднина.

ИСТОЧНИОТ ФРОНТ

Силите на ИДФ завршија солидна работа во соочувањето со палестинските терористички фракции кои дејствуваат во Јудеја/Самарија (Западниот брег) во последните петнаесет месеци борби. Во последно време Иран се обиде да прошверцува повеќе оружје во овој театар преку Јордан со слаби резултати. Но, тоа ја испровоцира дури и палестинската самоуправа да започне изненадувачка акција против елементите на Хамас и Исламскиот џихад во Џенин и другите жаришта на теророт, во обид да го заштити она малку терен што го контролира ПС. Ова укажува на тоа дека лидерот на ПС, Махмуд Абас, мисли дека Хамас сега е доволно ослабен за неговите безволни сили да ги преземат и дека сака да му покаже на Западот дека може да добие контрола над Газа.

ЈУЖНИОТ ФРОНТ

Бунтовниците Хути во Јемен продолжуваат да го напаѓаат Израел со проектили со долг дострел и беспилотни летала обезбедени од Иран. Во последната размена, израелските воздушни напади сериозно оштетија три пристаништа што Иран ги користи за да го достави ова оружје до Хутите. Одбраната од заканата од ова вооружување со подолг дострел, особено од новите, понапредни типови вооружени дронови кои ниско летаат, ќе остане проблем за Израел понатаму, дури и ако се постигнат прекини на огнот на други фронтови.

Транспаренти во Ерусалим на кои се рекламира таргетирањето на ИД на Исмаил Ханије, Хасан Насрала и Јахје Синвар. (Фото: Flash90)

ИРАНСКИОТ ФРОНТ

Иран сега претрпе голем број големи неуспеси во своите регионални планови за хегемонија и искоренување на еврејската држава. И Хамас и Хезболах беа уништени од ИДФ во текот на изминатата година и Техеран не беше во можност да го спречи, што испрати лош сигнал до другите регионални милиции во Ирак и Сирија. Губењето на нејзиното упориште во Сирија е уште еден огромен удар, оставајќи го изолиран неговиот најценет посредник Хезболах и предизвикува незадоволство дома поради сите потрошени пари и ресурси за поддршка на Асад. Дополнително, иранскиот режим беше засрамен двапати кога директно го гаѓаше Израел со ракетни и беспилотни напади со долг дострел, предизвикувајќи мала штета во Израел и привлекувајќи одговори на ИД кои ја оставија Исламската Република целосно ранлива на понатамошни израелски напади. Сите сега чекаат Трамп да ја преземе функцијата на 20 јануари и да видат дали Израел ќе ја притисне својата предност со напад на иранските нуклеарни постројки.

ДОМАШНИОТ ФРОНТ

Израел е подготвен да обезбеди силна победа над своите непријатели Хамас и Хезболах, и се надева дека брзо ќе ги закрепне и обнови северните и јужните гранични заедници, а истовремено активно ќе бара мир уште еднаш со своите арапски соседи. Со помош на администрацијата на Трамп, можеби ќе биде можно да се надоврзе на Абрахамскиот договор со доведување на Саудиска Арабија во јатото на арапските нации кои се помируваат со еврејската држава. Можеби дури и ќе почне да се отвора вратата за идните договори за нормализација со Либан и Сирија. Сепак, една пречка ќе остане - судбината на Палестинците. Овие арапски земји најверојатно ќе продолжат да инсистираат на создавање палестинска држава, барање на кое повеќето Израелци не сакаат да се согласат толку брзо по масакрите на 7 октомври, сметајќи дека тоа е награда за тероризам од најлош вид .